17/03/2022: Supermarkten beperken soms de verkoop van zonnebloemolie om tekorten te voorkomen. Dat doen ze omdat de levering steeds lastiger wordt, meldt brancheorganisatie Centraal bureau Levensmiddelenhandel (CBL). Desondanks zijn in sommige Nederlandse supermarkten de schappen vrijwel leeg. De zonnebloemolie die in Nederland wordt verkocht komt voor twee derde uit Oekraïne. Door de oorlog wordt die niet geleverd.

Voor andere producten waar zonnebloemolie in is verwerkt, wordt gekeken of dit vervangen kan worden door andere plantaardige oliën, laat het CBL weten. Daarover zijn de supermarkten in gesprek met fabrikanten en overheden, waarbij voedselveiligheid voorop staat. “De alternatieven zijn er en het gaat vaak om lage doseringen, waardoor het goed te vervangen is door andere plantaardige oliën”, aldus een woordvoerster van de supermarktenkoepel. Als er veranderingen komen, zal het CBL daar in één keer klanten over informeren.

17/03/2022: Het graan op de Oekraïense akkers staat er goed bij en het land zal genoeg brood hebben dit jaar. Dat zei de Oekraïense minister van Landbouw Taras Dzoba woensdag. Oekraïne is een van de belangrijkste producenten en exporteurs van graan wereldwijd. Vanwege de inval van Rusland in het land zijn er zorgen over de graanproductie.

Analisten in het land waarschuwden eerder dat de graanproductie sterk zou kunnen dalen vanwege de inval, omdat er daardoor minder landbouwgrond zou zijn om in te zaaien. De gewassen die nu op de velden staan doen het echter goed. Oekraïne heeft dit jaar genoeg brood, ondanks de moeilijke omstandigheden waaronder het werk op het land moet worden uitgevoerd, zei de minister in een verklaring. Wel zullen de prijzen waarschijnlijk hoger liggen door de oorlog.

Kenners voorspelden eerder deze week dat er bijna 40 procent minder landbouwgrond voor graan zou kunnen worden ingezaaid vanwege de oorlog. Oekraïne oogstte in 2021 met 86 miljoen ton graan een recordhoeveelheid. De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei afgelopen week dat het land zoveel mogelijk graan moet zaaien deze lente.

Oekraïne stelde eerder een verbod in op de export van verschillende graansoorten. Onder meer rogge, gerst, boekweit en gierst mogen niet meer worden uitgevoerd, besloot de regering in Kiev. Daarmee hoopt de regering voldoende voedsel voor de eigen bevolking en het eigen leger in tijden van oorlog te houden. De afgelopen weken stegen de prijzen van graan al aanzienlijk.

Ook de export van suiker, zout en vlees is door Kiev aan banden gelegd. De verboden duren tot het einde van het jaar.

16/03/2022: Nederlandse voedselverwerkende bedrijven zijn naarstig op zoek naar alternatieven voor zonnebloemolie, geeft de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI) aan. De voorraden daarvan zijn goed voor nog zo’n vier tot zes weken en daarna is het op. Dat komt door de oorlog in Oekraïne, dat een grote producent van plantaardige olie is.

“We gaan dat op twee manieren merken”, stelt een woordvoerder van de brancheorganisatie. “Ten eerste zal het zonnebloemolieschap in de supermarkt leeg raken.” Daarnaast zal zonnebloemolie ook uit allerlei producten verdwijnen. “Producenten zijn nu al op zoek naar alternatieven. Zonnebloemolie wordt gebruikt om bijvoorbeeld chips en friet in te frituren, maar zit ook in margarine, koekjes en in babyvoeding. Het is heel veelzijdig.”

Alternatieven zouden bijvoorbeeld raapzaadolie, lijnzaadolie of palmolie kunnen zijn, legt de zegsman uit. Wat werkt hangt af van het product en de manier waarop de olie wordt gebruikt. Bovendien moeten ook de etiketten en verpakkingen aangepast worden als er geen zonnebloemolie, maar een ander product wordt gebruikt. Dat heeft namelijk gevolgen voor de ingrediëntenlijst, maar eventueel ook voor de voedingswaarde.

De overstap naar andere ingrediënten en het aanpassen van de verpakking kost bedrijven geld en levert onvermijdelijk hogere prijzen op. “De vraag naar die alternatieven neemt toe en die worden dus ook duurder. De mate waarin bedrijven zelf alle prijsverhogingen kunnen opvangen is beperkt”, aldus de woordvoerder. Overigens worden ook verschillende verpakkingsmaterialen als blik en karton duurder door de oorlog in Oekraïne.

16/03/2022: De hoge gasprijzen zorgen ervoor dat honderden glastuinbouwbedrijven in de problemen komen. Volgens Ruud Pauwe, directeur van Glastuinbouw Nederland, gaat het om zeker 450 bedrijven op een totaal van 2300 waarvan de toekomst ongewis is. Dat zei hij tijdens een rondetafelbijeenkomst van LTO Nederland over de impact van de oorlog in Oekraïne.

Van de glastuinbouwbedrijven heeft volgens Pauwe circa de helft de gasprijs vaststaan. Hij wees erop dat paniek niet nodig lijkt, omdat er nog voldoende gasvoorraad is. Verder hekelt hij de trage besluitvorming van het kabinet om bijvoorbeeld de gasprijs af te toppen, zoals in andere landen wel is gedaan.

Mede door de oorlog, maar ook door het sterke herstel uit de coronacrisis is aardgas in rap tempo duurder geworden. Verschillende tuinders hadden eerder al aangegeven vanwege de onzekerheid ervoor te kiezen een deel van de kas leeg te laten. Niet alleen qua gas is de tuinbouw voor een groot deel afhankelijk van Rusland. Ook glas dat voor de kassen wordt gebruikt komt veelal uit dat land.

Sjaak van der Tak, voorzitter van LTO Nederland waagde zich niet aan een uitspraak over het al dan niet weer opendraaien van de gaskraan in Groningen, om de situatie op de gasmarkt te kalmeren. “Ik heb daar wel een mening over, maar daar ga ik als voorzitter van LTO Nederland niets over zeggen.”

In de pluimveesector merken ze de impact van de oorlog vooral in de oplopende prijzen voor voer. “Er zijn bedrijven waar er meer geld uitgaat dan dat er binnenkomt”, aldus LTO. Bij de biologische veehouders spelen ook voerproblemen. Vooral omdat er een tekort is aan voer met het keurmerk waardoor deze biologisch is. Een belangrijk deel van dit voer komt uit Oekraïne. De sector kijkt nu of er alternatieven zijn om alsnog aan de voorwaarden te kunnen voldoen, al loopt de sector daarin vast in de Europese regelgeving.

De hogere prijzen voor gewassen zoals graan zouden voor landbouwers goed nieuws kunnen betekenen, erkende Jaap van Wenum, voorzitter van de vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente van LTO Nederland. De stijgende kosten voor onder meer energie, kunstmest en brandstof zorgen echter niet automatisch ook voor hogere prijzen voor de boer.

Volgens hem is het wel een voordeel voor Nederlandse boeren dat er hier relatief veel dierlijke mest kan worden gebruikt. In landen in Afrika en Zuid-Europa zijn ze afhankelijker van kunstmest dat door de oorlog en de sancties tegen Rusland en Belarus slecht te verkrijgen is.

15/03/2022: Uit angst voor stijgende prijzen en tekorten door de oorlog in Oekraïne zijn Spanjaarden onder meer meel en zonnebloemolie gaan hamsteren. Dit meldt het ANP.

In veel supermarkten zijn die producten uitverkocht. In andere mag er maar een maximumhoeveelheid per klant worden gekocht. Ook voor pasta, havermout en peulvruchten zijn er lege schappen.

Spanje produceert zelf vooral olijfolie, maar die is ook duur. Koolzaadolie is goedkoper, maar heeft in Spanje een slechte naam sinds een gifschandaal in 1981. Die wordt daarom nauwelijks aangeboden.

Supermarktkoepelorganisatie Asedas merkt sinds enkele dagen “ongewoon gedrag van consumenten”. De organisatie wijst erop dat de toevoer van frituurolie en levensmiddelen niet in gevaar is. Volgens berichten in Spaanse media kunnen op zijn vroegst in de zomer tekorten optreden als de volgende oogst in Oekraïne mislukt, waar veel granen en grondstoffen voor plantaardige olie verbouwd worden.

11/03/2022: Door de oorlog in Oekraïne zijn de voerkosten voor pluimveehouders zo hard gestegen dat ze geld moeten toeleggen op ieder ei dat ze produceren. Als dat te lang duurt is het voor pluimveehouders onhoudbaar om nog eieren te blijven leveren, waarschuwt belangenvereniging LTO Pluimveehouderij/NOP.

“Als pluimveehouders zelfs de voerkosten niet meer terug kunnen verdienen dan gaan – simpel gezegd – de kippen naar de slacht en ligt de eierproductie stil. Dan heb je dus geen Nederlandse eieren in de schappen als het Pasen is”, zegt vakgroepvoorzitter Kees de Jong.

Nederlandse pluimveehouders importeren niet veel uit het Oost-Europese land, maar het wegvallen van de Oekraïense grondstoffen zorgt voor veel duurder diervoer op de wereldmarkt.

Sinds de oorlog is de prijs van kippenvoer volgens LTO Pluimveehouderij/NOP ruim een kwart gestegen. Vergeleken met vorig jaar, het moment dat pluimveehouders contractafspraken maakten met supermarkten, ligt de voerprijs ruim de helft hoger. De kostprijs van een ei bestaat normaal gesproken voor 65 procent uit voerkosten.

Volgens De Jong is het noodzakelijk dat supermarkten meer gaan betalen om de productie van eieren veilig te stellen.

Het CBL benadrukt tegenover het ANP dat veel bedrijven te maken hebben met een onzekere toekomst en verstoorde wereldmarkt. Ook supermarkten kampen daar mee. “Daarom is het belangrijk dat alle bedrijven die te maken hebben met commerciële relaties zoveel mogelijk onderling afstemmen hoe er met tekorten en onzekerheden omgegaan kan worden”, laat een woordvoerster weten.

Supermarktketen Lidl meldt er alles aan te doen om klanten, ook met Pasen, eieren te blijven verkopen. “We volgen de ontwikkelingen uiteraard op de voet.”

11/03/2022: De branchevereniging voor diervoeders Nevedi vraagt om een noodplan om de tekorten aan graan, mais en zonnebloemproducten vanwege de oorlog in Oekraïne te managen.

“De huidige crisis legt direct bloot hoe Europa én Nederland afhankelijk zijn van grondstoffen en hoe dierlijke en plantaardige sectoren elkaar nodig hebben,” zegt de organisatie in een statement. Het verschuiven van de import vraagt tijd en gaat naar verwachting minstens enkele maanden duren. Voor de komende maanden is er dus een noodoplossing nodig.

Door de oorlog vallen grote volumes in één keer weg. Dit zorgt voor een tekort op de Europese markt. De wereldmarktprijzen voor deze producten én hun alternatieven stijgen enorm. In combinatie met de hoge energieprijzen maakt Nevedi zich ernstig zorgen over de kostprijsstijgingen van diervoeder.

De organisatie zegt dat productieketens deze ongewone prijsstijgingen niet kunnen absorberen. Volgens Nevedi hanteren diervoederbedrijven intussen ‘klantenstops’.

Nevedi is van mening dat er een noodplan moet komen om de situatie in Nederland te kunnen managen. Ze zien dat Zuid-Europese landen een directe en grote afhankelijkheid hebben van Oekraïense importen.

Nederland en omringende landen zijn importlanden voor granen en mais. Er is nog een voorraad voor enkele weken. Van de totale import komt een relatief kleiner deel van de grondstoffen uit Oekraïne. Door de huidige situatie ontstaat een grote internationale run op grondstoffen. Inkopers kijken daarom naar alternatieve grondstofaanvoer uit bijvoorbeeld Zuid- en Noord-Amerika.

De Europese diervoedersector ziet een verbod op het gebruik van granen en mais als grondstof voor  biobrandstoffen voor enkele maanden als een oplossing voor de korte termijn.

Verder is het volgens hen nodig dat Europa barrières wegneemt om grondstoffen te kunnen verwerken uit bijvoorbeeld Zuid- en Noord-Amerika. In die productielanden gelden nu soms andere richtlijnen voor bijvoorbeeld residuen die in een product mogen zitten (mrl’s) of zijn bijvoorbeeld bepaalde maisrassen in Europa nog niet toegelaten vanwege het gmo-beleid.

De Nevedi ziet signalen dat de Europese Commissie zich gaat herbezinnen op de aanpak van de Green Deal en de Farm-to-Fork strategie. De diervoederorganisatie zegt: “Klimaat en circulariteit zijn onverkort belangrijk. We staan 100% achter de gestelde doelen. De weg ernaartoe, vraagt met de huidige crisis echter om een nieuwe aanpak. De doelen van de Europese klimaat- en circulariteitsaanpak zijn haalbaar, als we de kernkwaliteiten van de Nederlandse voedselvoorziening in de benen houden.”

10/03/2022: Vooralsnog is er geen sprake van een tekort aan vis voor de Nederlandse markt. De EU is maar voor 35% zelfvoorzienend in vis, en voor Nederland geldt dit ook, zo zegt de Visfederatie.

Oekraïne is geen leverancier van vis voor Nederland. Wel is daar visverwerking, maar de afzet is voornamelijk gericht op Oost Europa en Rusland. Rusland is wel een belangrijk visserijland. Vooralsnog is er volgens de Visfederatie nog geen boycot op de invoer van vis naar Nederland. Rusland heeft een grote vloot en vangt veel kabeljauw, koolvis en wijting voor de Europese markt.

Als er een verbod zou komen, gaat dat zeker invloed hebben op de beschikbaarheid en de prijs van bepaalde soorten als kabeljauw en koolvis. De financiële sancties zullen volgens de Visfederatie de handel bemoeilijken, en transport zal moeilijker  worden omdat rederijen geen risico’s willen nemen.

Met de steeds verder oplopende energieprijzen wordt rendabel vissen voor met name de kotters die verse vis aanlanden steeds moeilijker. “De visprijzen zijn al hoog, maar dit zijn schepen die beperkte hoeveelheden aanlanden. Per saldo komt het resultaat steeds verder onder druk te staan”, aldus de Visfederatie.

Logistieke belemmeringen vormen vooralsnog de grootste bedreiging als het gaat om de continuering van de aanvoer van vis uit Rusland.

10/03/2022:  De oplopende prijzen voor onder andere gas, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen zullen ervoor zorgen dat groente en fruit in de winkels duurder worden. Dat voorspelt branchevereniging GroentenFruit Huis. Maar hoe hoog de prijsstijging zal zijn, is gissen.

De organisatie legt uit dat de gasprijs “absoluut” effect heeft op de kostprijs. Maar gas is niet het enige wat duurder is geworden. Ook alle brand- en grondstofprijzen lopen momenteel op. Bij sommige producten is al sprake van schaarste, zoals bij diverse kunstmeststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Daarnaast stijgen ook de kosten van transport, verpakkingen en productie. Daarmee is de kostprijs hoger.

Om voor de gestegen kosten te moeten compenseren zullen winkelbedrijven een hogere prijs voor groente en fruit moeten betalen. Dat zal uiteindelijk leiden tot hogere prijzen voor consumenten. “Hoeveel dat precies is, is nu nog niet te voorspellen”, aldus de organisatie.

09/03/2022: Rusland moet het gebruik van graan voor zijn eigen broodbakkerijen voorrang geven boven de export naar het buitenland. Dat heeft de Russische premier Michail Misjoestin gezegd. Rusland is een belangrijke exporteur van graan.

“Het is belangrijk om de voedselmarkt in balans te houden en we houden de prijzen van de meest essentiële levensmiddelen scherp in de gaten, waaronder brood.” Volgens hem is er een grote vraag naar Russisch graan in het buitenland en neemt de graanprijs toe. “Het is daarom noodzakelijk dat we die grondstoffen vooral aan de eigen bakkerij-industrie leveren.”

Verder wil Rusland ook de prijzen van goederen als voedsel en medicijnen gaan reguleren, meldt het Russische persbureau Interfax op basis van een Doema-lid. Een wet van die strekking kan volgens Aleksandr Chinsjtejn van de regeringspartij Verenigd Rusland elk moment worden voorgesteld.

De graanprijzen zijn hard gestegen door de oorlog in Oekraïne en de westerse sancties tegen Rusland. Ook Oekraïne is een belangrijke graanproducent, maar door de oorlog zal een deel van de oogst verloren gaan. Kiev kondigde eerder op de dag nog aan dat er een verbod komt op de uitvoer van verschillende graansoorten. Het land wil daarmee zorgen voor genoeg voedsel voor de eigen bevolking en het leger tijdens de oorlog.

09/03/2022: De graanprijzen stijgen waarschijnlijk verder na een verbod van Oekraïne op de uitvoer van verschillende graansoorten. Onder meer rogge, gerst, boekweit en gierst mogen niet meer worden uitgevoerd, besloot de regering in Kiev. Die wil daarmee zorgen voor genoeg voedsel voor de eigen bevolking en het eigen leger in tijden van oorlog. Behalve de graansoorten wordt ook de export van suiker, zout en vlees aan banden gelegd. De verboden duren tot het einde van het jaar.

Behalve de graansoorten wordt ook de export van suiker, zout en vlees aan banden gelegd. De verboden duren tot het einde van het jaar.

Oekraïne is een van de grootste graanproducent ter wereld en er wordt ook veel maïs verbouwd in het land. De oorlog zorgt er al voor dat een deel van de komende oogst verloren gaat, maar boeren kunnen als de oorlog zich voortsleept ook geen volgende oogst inzaaien. Daardoor kunnen de tekorten aan granen verder oplopen dit jaar. De afgelopen weken stegen de prijzen van graan al aanzienlijk.

09/03/2022: De Europese Unie heeft voldoende vloeibaar gemaakt aardgas (lng) ingekocht om deze winterperiode door te komen zonder afhankelijk te zijn van Russische importen. Dat heeft voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie gezegd tegen de Duitse televisie.

Het gas kwam bijvoorbeeld met lng-tankers uit de Verenigde Staten. Ook spoort Von der Leyen burgers in de EU aan spaarzamer om te gaan met energie om zo sneller de afhankelijkheid van Rusland af te bouwen. De Europese Commissie heeft al plannen gepresenteerd om de Russische gasimport dit jaar met twee derde te verlagen, onder meer door de overgang naar duurzame energiebronnen te versnellen.

Von der Leyen zei verder dat de westerse sancties tegen Rusland vanwege de invasie van Oekraïne zoveel mogelijk schade aan de Russische economie moeten toebrengen, met zo min mogelijk schade voor westerse economieën.

09/03/2022: Rusland moet het gebruik van graan voor zijn eigen broodbakkerijen voorrang geven boven de export naar het buitenland. Dat heeft de Russische premier Michail Misjoestin gezegd. Rusland is een belangrijke exporteur van graan.

“Het is belangrijk om de voedselmarkt in balans te houden en we houden de prijzen van de meest essentiële levensmiddelen scherp in de gaten, waaronder brood.” Volgens hem is er een grote vraag naar Russisch graan in het buitenland en neemt de graanprijs toe. “Het is daarom noodzakelijk dat we die grondstoffen vooral aan de eigen bakkerij-industrie leveren.”

De graanprijzen zijn hard gestegen door de oorlog in Oekraïne en de westerse sancties tegen Rusland. Ook Oekraïne is een belangrijke graanproducent, maar door de oorlog zal een deel van de oogst verloren gaan. Kiev kondigde eerder op de dag nog aan dat er een verbod komt op de uitvoer van verschillende graansoorten. Het land wil daarmee zorgen voor genoeg voedsel voor de eigen bevolking en het leger tijdens de oorlog.

08/03/2022: Supermarkten vinden het nog te vroeg om conclusies te trekken over de situatie in Oekraïne waardoor onder andere de broodprijzen de lucht inschieten. Al ontkent het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) niet dat een oorlogssituatie als deze effect kan hebben op specifieke grondstoffen, in dit geval olie en graan. Dit meldt Distrifood.

Woordvoerder Lisa Martis in het artikel: ‘We hebben te maken met oplopende kosten voor energie en dit drijft de productiekosten (bouwen, vervoer, koelen en verwarmen) op. Hier hebben alle bedrijven wereldwijd mee te maken. Dus ook supermarkten en hun leveranciers.’

07/03/2022: De Europese gasprijs steeg maandag met meer dan 70 procent naar een nieuw record door de oorlog in Oekraïne en de vrees voor verstoringen van de Russische gasleveringen aan Europa. De prijs voor gas op de toonaangevende Amsterdamse gasbeurs ligt nu op meer dan 335 euro per megawattuur.

De Verenigde Staten en hun bondgenoten overwegen een verbod op de import van Russische olie. Daardoor gaan ook de olieprijzen zeer sterk omhoog. Ook de prijzen van metalen als aluminium, koper en nikkel zijn naar records gestegen vanwege alle onrust rond het conflict in Oekraïne dat steeds bloediger en gewelddadiger wordt.

Europa is voor ongeveer 40 procent van de aardgasbehoefte afhankelijk van Rusland. Vanwege de harde westerse sancties tegen Rusland is er de vrees dat de gasleveringen ontregeld kunnen raken. Ook zou Moskou bij een westerse ban op Russische olie kunnen besluiten de gaskraan naar Europa dicht te draaien als strafmaatregel.

Ook voor de Russische inval in Oekraïne stonden de gasprijzen al op een relatief hoog niveau. Dat komt omdat Rusland vorig jaar de toevoer van gas aan banden begon te leggen, terwijl de vraag naar energie juist sterk toenam door de heropening van door de coronapandemie getroffen economieën.

In Nederland zijn al diverse kleine energiebedrijven omgevallen door de gestegen prijzen omdat het voor hen veel duurder is geworden om gas en stroom in te kopen. Consumenten worden daarnaast geconfronteerd met fors hogere energierekeningen, waardoor de koopkracht wordt ondermijnd.

07/03/2022: De tarweprijzen lopen verder op als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Door de oorlog ligt de uitvoer van graan uit het belegerde land stil, maar ook uit Rusland. Ook kunnen boeren in Oekraïne niet het land op om nieuwe teelten op te zetten, wat ook zal bijdragen aan de tekorten op termijn en daarmee tot hogere prijzen. Dit zal doorwerken in de prijzen die consumenten betalen voor brood, pizza, pasta en andere graanproducten.

Oekraïne en Rusland zijn goed voor meer dan een kwart van de tarwe-export van de wereld. Door de aanhoudende gevechten zijn onder andere havens gesloten waardoor het vervoer stil is komen te liggen en de logistiek in de war is geschopt. De oorlog vormt ook een bedreiging voor het aanplanten van tarwe dit jaar in Oekraïne, omdat boeren bij de gevechten betrokken kunnen raken. De tekorten zullen waarschijnlijk overslaan naar het volgende seizoen, of mogelijk zelfs nog langer.

Op de termijnhandel steeg de prijs van tarwe met circa 7 procent. Daarmee gingen de prijzen verder omhoog, terwijl de tarweprijs vorige week al met 41 procent was gestegen. Dat betekende de hoogste prijsstijging in één week in ruim zestig jaar.

De tarweprijzen staan op hun hoogste niveau sinds de voedselcrisis van 2008. Volgens de Verenigde Naties staan de voedselprijzen al op een historisch hoogtepunt en zullen de prijzen nog verder stijgen. Daardoor zullen de problemen van importeurs nog groter worden en nog meer mensen zullen honger lijden.

Door de oorlog wordt alles duurder. Naast tarwe stijgen ook de prijzen voor energie, metalen en andere gewassen. De opgelopen prijzen wakkeren de inflatiedruk waar de wereldeconomie onder gebukt gaat verder aan.

Verschillende regeringen nemen ondertussen maatregelen om de binnenlandse voedselvoorziening veilig te stellen. Hongarije verbiedt bijvoorbeeld de uitvoer van graan. Argentinië, Turkije en Indonesië nemen ook maatregelen om de controle over lokale productie te vergroten. En Moldavië, ook al is het maar een klein land, heeft de uitvoer van tarwe, maïs en suiker tijdelijk stopgezet.

De Verenigde Staten, Canada en West-Europa zullen waarschijnlijk meer gaan planten als reactie op de prijsstijging. Probleem is wel dat door de weersextremen, zoals grote droogte of juist erg veel regen, recordoogsten in deze regio’s verre van zeker maakt.

04/03/2022: Ook oliën en bak- en braadvetten worden in rap tempo duurder. De middelen zitten in duizenden producten zoals chocolade, margarine en instantnoedels. De prijsstijgingen dragen bij aan de toch al snel duurder wordende mand met boodschappen.

De prijzen van palmolie zijn sinds medio juni vorig jaar meer dan verdubbeld, terwijl de prijs voor sojaolie met ongeveer 50 procent is gestegen. Zonnebloemolie uit Oekraïne is ook ongeveer 50 procent duurder geworden, aldus de statistieken van UkrAgroConsult. De laatste gegevens die bekend werden gemaakt door die instelling dateren van 24 februari, de dag van de Russische invasie.

De oorlog in Oekraïne en de daarop volgende sancties door onder andere Europa en de Verenigde Staten op Rusland hebben er over de hele linie voor gezorgd dat levensmiddelen duurder worden. Naast eetbare olie gaat het bijvoorbeeld ook om graan en andere landbouwproducten. Dat komt mede doordat de Oekraïense havens zijn gesloten en leveringsketens zijn afgesneden. Ook zijn kopers niet bereid, of niet in staat, om de snel stijgende kosten voor verzekeringen en vracht te dragen om ladingen uit de regio veilig te stellen.

Oekraïne en Rusland zijn niet alleen belangrijke leveranciers van tarwe, maïs en gerst, maar zijn ook goed voor meer dan 75 procent van de wereldexport van zonnebloemolie, een van de vier belangrijkste eetbare oliën ter wereld. Dat de uitvoer stilligt zorgt alleen maar voor meer problemen op de toch al krappe markt.

Bijkomend probleem is dat andere leveranciers van oliezaden en eetbare oliën ook met problemen kampen. Droogte heeft bijvoorbeeld vorig jaar de koolzaadoogst in Canada en de sojaoogst in Brazilië en Argentinië verminderd. Maleisië heeft op zijn beurt te kampen met een tekort aan werknemers op de plantages en Indonesië heeft de export van palmolie beperkt om de eigen binnenlandse aanvoer veilig te stellen.

04/03/2022: De impact van het wegvallen van Rusland, Oekraïne en Belarus als afzetmarkt voor Nederlandse landbouwproducten lijkt relatief beperkt, zo meldt ANP. Volgens economen van Rabobank werd er in 2020 voor 1 miljard euro aan voedingsmiddelen en zogeheten agri-producten naar deze landen geëxporteerd of doorgevoerd. Dat komt neer op ongeveer 1,5 procent van de totale export van voedsel- en landbouwproducten.

Daarbij is de sierteeltsector, die voor ruim 300 miljoen euro aan producten naar Rusland exporteerde, relatief gezien het meest kwetsbaar. Het wegvallen van de afzet in Rusland kan voor andere producten zoals varkensvlees, eendagskuikens, broedeieren, peren of bananen tijdelijk voor een verruiming van het aanbod in West-Europa zorgen. Daardoor zouden de prijzen voor deze producten flink kunnen dalen.

Dat gas en graan duurder worden is volgens de bank nu al te merken bij bijvoorbeeld bakkers, boeren en supermarkten. Consumenten voelen de prijsdruk nog niet in de portemonnee, maar het lijkt een kwestie van tijd voordat de stijgende prijzen ook aan consumenten worden doorberekend.

Alleen al de gasprijs is sinds het uitbreken van de oorlog 90 procent gestegen. Daarbij is Nederland ook voor een deel afhankelijk van gas uit Rusland. De hogere gasprijzen worden onder andere in de glastuinbouw gevoeld. Maar ook de bakker heeft gas nodig voor zijn ovens. Intensieve gebruikers zijn door de hogere prijzen tot wel miljoenen euro’s per jaar meer kwijt, aldus Rabo.

Rusland, Oekraïne en ook Belarus zijn ook belangrijke leveranciers van andere landbouwproducten dan graan zoals kunstmest, veevoer en zonnebloemolie. Dat de graanprijs sinds de Russische inval al met 25 procent is gestegen, kan volgens Rabo ook effect hebben voor de prijs van bijvoorbeeld aardappelen omdat boeren kunnen beslissen graan te gaan telen in plaats van aardappelen, waardoor er daar minder van zijn.

De economen van Rabobank wijzen erop dat de prijzen de laatste tijd toch al flink stegen. Dat komt door verstoringen in de handelsstromen als gevolg van de pandemie en de lockdowns. Daarnaast is er sprake van personeelstekorten en lage voorraadniveaus. Volgens Rabo gaven producenten in oktober vorig jaar al aan 10 procent hogere prijzen te zullen moeten vragen om de opgelopen kosten te kunnen compenseren. Maar dat is nog niet volledig op het bord van de consument komen te liggen. Afgelopen maand stegen de prijzen voor voeding voor consumenten volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek met 5 procent.

03/03/2022: De Europese gasprijzen zijn opnieuw naar een recordstand gestegen, meldt ANP. Rond 09.30 uur tikte de prijs voor gas dat volgende maand geleverd wordt op de toonaangevende Amsterdamse gasbeurs de 199,99 euro per megawattuur aan. Een dag eerder was de gasprijs naar ruim 194 euro gestegen.

De gasprijs staat daarmee weer ruim 20 procent hoger dan aan het slot van de handelsdag woensdag. Handelaren maken zich zorgen om mogelijke sancties op Russische olie en gas. Ook zijn ze bang dat de gaspijplijn die van Rusland via Oekraïne naar Slowakije voert beschadigd kan raken tijdens de strijd.

Momenteel is die gaspijplijn nog gewoon in gebruik. Er wordt zelfs meer gas door vervoerd dan de afgelopen maanden gebruikelijk was. De reden dat de gasprijzen toch stijgen is omdat daarbij wordt gekeken naar zogeheten futures, contracten voor levering de volgende maand. Dat brengt een grotere onzekerheid met zich mee en dus ook de mogelijkheid van sterkere koersbewegingen.

03/03/2022: De prijs voor tarwe is verder opgelopen, na de recente rally als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Door de Russische inval en de sancties tegen het land is de uitvoer van tarwe nagenoeg stil komen te liggen. Daardoor komt de bevoorrading van andere landen in het gedrang.

Oekraïne en Rusland zijn goed voor meer dan een kwart van de tarwe-export van de wereld. Door de aanhoudende gevechten zijn havens gesloten waardoor het vervoer stil is komen te liggen en de logistiek in de war is geschopt. De oorlog vormt ook een bedreiging voor het aanplanten van tarwe dit jaar in Oekraïne, omdat boeren bij de gevechten betrokken kunnen raken. De tekorten zullen waarschijnlijk overslaan naar het volgende seizoen, of mogelijk zelfs nog langer.

Deze zomer zullen recordoogsten in Noord-Amerika en andere delen van Europa van cruciaal belang zijn om verdere prijsstijgingen af te remmen. Nu de stromen vanuit de Zwarte Zee-regio door de oorlog in de knel komen, overwegen veel kopers termijncontracten voor Australisch graan aan te gaan. Daarmee wordt nu al tot ver in het derde kwartaal besteld, aldus handelaar CBH Group.

De prijzen voor tarwe zijn in de afgelopen maand met 50 procent gestegen. De stijging zorgt ook voor extra druk op de wereldwijde voedselinflatie. Zeker omdat ook andere grondstoffen in rap tempo duurder worden. Rusland en Oekraïne zijn bijvoorbeeld ook belangrijke leveranciers van maïs, gerst en zonnebloemolie. De maïsprijzen stegen tot het hoogste niveau sinds 2012, terwijl sojaolie en palmolie nog nooit zo duur was als nu.

Intussen probeert China, ’s werelds grootste importeur van maïs en sojabonen en een van de grootste kopers van tarwe, essentiële voorraden op de wereldmarkten veilig te stellen. Daardoor stijgen de prijzen nog verder.

Egypte, de grootste tarwe-importeur, bevindt zich in een moeilijke situatie. Rusland en Oekraïne zijn volgens de Verenigde Naties goed voor 86 procent van de tarwe-invoer van het land in 2020. De combinatie van oorlog, sancties en stijgende vracht- en verzekeringskosten belemmert het land om de bevoorrading op orde te krijgen. Dat heeft extra betekenis in het Noord-Afrikaanse land, waar de stijgende voedselprijzen tien jaar geleden bijdroegen tot de protesten van de Arabische Lente.

02/03/2022: De Europese gasprijs is woensdag naar een nieuwe recordstand gestegen. Op de toonaangevende beurs van Amsterdam schoot de prijs tot 60 procent omhoog naar 194 euro per megawattuur. Zorgen over de levering van voldoende gas waren daar de oorzaak van. Zo zijn sancties op Russisch gas een mogelijkheid, net als beschadigingen aan pijplijnen in Oekraïne. Op de vorige piek in december was gas net geen 181 euro per megawattuur waard.

Vooralsnog is de stroom van Russisch gas naar Europa nog niet onderbroken en de leveringen liggen zelfs hoger dan voor de Russische inval in Oekraïne. Op de beurzen wordt echter gehandeld in zogeheten futures, contracten voor gas dat de komende maanden geleverd wordt. De prijs die hard steeg was die voor levering in april.

Na de sterke stijging daalde de gasprijs weer aanzienlijk, tot net boven de 156 euro per megawattuur. Inmiddels moet rond de 174 euro per megawattuur worden betaald voor april-futures.

01/03/2022: Michael Scannell, de DG van landbouw waarschuwt voor de grote afhankelijkheid van agrarische grondstoffen uit een turbulent deel van de wereld. De Europese agrifoodsector moet rekening houden met effecten op de korte en lange termijn.

Oekraine en Rusland zijn samen verantwoordelijk voor 30% van de wereldhandel in tarwe, 32% van gerst, 17% van mais en meer dan 50% van zonnebloemolie en -zaden. Dit verklaarde Michael Scannell afgelopen maandag 28 februari tijdens een vergadering van het landbouw comité van het Europees Parlement.

Hij waarschuwde dat de grote afhankelijkheid met een turbulent deel van de wereld ernstige gevolgen heeft op de korte en lange termijn.

01/03/2022: Stijgende prijzen voor granen zoals tarwe zijn één, zegt hij, maar de oorlog heeft ook behoorlijk wat invloed op de handel in dierlijke producten. “Er is een sterke bilaterale handel tussen de EU en beide landen in varkens- en kippenvlees.”

Daarnaast is Rusland op plek 6 wat betreft de grootte van de handel met de EU. In de agrifood gaat het om verwerkte producten zoals snoep, wijn, sterke drank en koekjes.

“De gevolgen van de Russische agressie zal grote gevolgen hebben op de agrifoodsector. Het zal pijnlijk zijn, maar we moeten het dragen. We zijn solidair met Oekraïne en de beslissingen genomen door de EU om sancties tegen Rusland in te stellen,” concludeerde hij.

28/02/2022: De prijs van tarwe en mais is stevig gestegen nadat westerse landen Rusland strengere sancties hebben opgelegd als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne. Dit meldt het ANP.

De prijs voor toekomstige koopcontracten voor tarwe, zogenaamde tarwe-futures, steeg op de beurs van Chicago met 8,7 procent. Maïs-futures waren maandag al 5 procent duurder.

De Europese Unie en zijn belangrijkste bondgenoten besloten in het weekend onder meer om een aantal Russische banken uit te sluiten van het internationale betalingssysteem SWIFT, dat wordt gebruikt voor financiële transacties over de hele wereld. Er werd al gevreesd dat deze nieuwe sancties de voedselinflatie verder zou opdrijven. Rusland is een van de grootste producenten van tarwe ter wereld.

25/02/2022: De technologische industrie in Nederland houdt er rekening mee dat de export van machines en technologie naar Oekraïne en Rusland op de korte termijn terugloopt. Dit meldt het ANP.

Volgens FME zal de duur van het conflict invloed hebben op de gevolgen. Ook de duur en ernst van wederzijdse sancties zullen invloed hebben.

FME maakt zicht naar eigen zeggen grote zorgen om de Russische inval in Oekraïne en volgt de situatie nauwlettend. Oekraïne en Rusland zijn voor Europa en Nederland landen waar belangrijke grondstoffen vandaan moeten komen, aldus de branche.

24/02/2022: Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is Rusland een relatief grote handelspartner voor Nederland. In 2019, het laatste jaar voor de coronacrisis, exporteerde Nederland voor ongeveer 6,5 miljard euro richting dit grote land. Met de handel met Oekraïne is veel minder geld gemoeid. Maar sinds de Europese Unie (EU) een handelsverdrag met Oekraïne heeft gesloten, is de handel met het land wel sterk toegenomen.

24/02/2022: De oorlog tussen Rusland en Oekraïne kan grote gevolgen hebben voor de voedingsindustrie. Oekraïne is onder andere leverancier van producten als mais, tarwe, aardappel, suikerbieten, zonnebloemen, melk, groenten, gerst, zonnebloemolie, sojabonen en raapzaad. Ook komt meer dan een derde van het aardgas dat Europa gebruikt uit Rusland. Voor Nederland is dit volgens experts zo’n 15 procent. Nu het land in delen van Oekraïne is binnengevallen, neemt de bezorgdheid toe dat de prijzen van grondstoffen en uiteindelijk voeding alleen nog maar verder gaan stijgen.

De gasprijzen schoten vanochtend na de inval van Rusland met meer dan 40 procent omhoog. De prijs voor een megawattuur gas stond een half uur na de opening van de beurs op €115, waar deze woensdagavond nog op €87,45 stond. Volgens het ANP heerst de angst dat de gaskraan vanuit Rusland dichtgaat vanwege de oorlog in Oekraïne. De inval van Rusland kan leiden tot economische sancties, waarbij ook de olie- en gasindustrie mogelijk wordt aangepakt.

“De gasprijs is een punt van zorg. De energierekening voor bakkers, die hun brood vaak in gasgestookte ovens bakken, kan dit jaar twee tot die keer zo hoog uitvallen als in 2021. Dat zal te merken zijn aan de kassa”, vertelt Marie- Hélène Zengerink, directeur van de branchevereniging voor brood- en banketbakkers NBOV, aan het Financieel Dagblad. “Je kunt niet minder bakken of de oven voor de helft aanzetten, dus je zult prijzen moeten verhogen. De vraag is in hoeverre consumenten meer willen betalen voor hun brood.”

Oekraïne en Rusland zijn goed voor ongeveer een kwart van de wereldwijde handel in tarwe en voor een vijfde van de verkoop van maïs. Daarnaast zijn de landen goed voor 80 procent van de wereldwijde export van zonnebloemolie. Door de situatie tussen Rusland en Oekraïne zijn de prijzen van tarwe, mais, sojabonen en palmolie volgens het ANP al naar recordhoogte gestegen.

De situatie in Oekraïne leidt ook tot druk op de prijs van meststoffen. De markt voelt nu al de druk van de verminderde kaliumleveringen uit Belarus na de sancties van de Verenigde Staten. Vermindering van de export van voedingsstoffen uit Rusland zal de prijsdruk verder opvoeren. Dit zal uiteindelijk de voedselprijzen onder druk zetten, doordat de mindere beschikbaarheid van meststoffen kan leiden tot minder oogsten.

Volgens analisten van de Rabobank is de oorlog in Oekraïne een grote zorg voor plantaardige olie, tarwe en maïs. Er waren volgens de bank begin dit jaar al lage voorraden in veel landbouwgrondstoffen. De situatie in Oekraïne zou volgens de Rabobank dan ook kunnen leiden tot hogere prijzen van voedingsmiddelen. Toch denk de bank dat de prijsstijging in de schappen van de supermarkten kleiner zullen zijn, omdat de grondstofprijzen een relatief klein deel uitmaken van de prijzen van de eindproducten.